Bliny z mąki gryczanej to tradycja z nutą nowoczesności
Bliny z mąki gryczanej to delikatne, puszyste placuszki wywodzące się z kuchni wschodnioeuropejskiej, które od wieków goszczą na stołach w Rosji, na Ukrainie czy w Polsce. Ich niepowtarzalny smak zawdzięczają mące gryczanej – bogatej w błonnik, minerały i charakterystyczny, lekko orzechowy aromat.
Tradycyjnie podawane z kwaśną śmietaną, kawiorem lub wędzonym łososiem, dziś coraz częściej pojawiają się także w wersjach wegetariańskich i wegańskich, serwowane z hummusem, warzywami, pastami roślinnymi czy owocami. To idealna baza zarówno na śniadanie, lunch, jak i lekką kolację.
Bliny świetnie smakują na ciepło i zimno, a ich uniwersalność sprawia, że łatwo dopasować je do własnych upodobań – wytrawnych lub słodkich. Proste składniki, mnóstwo smaku i mnóstwo możliwości.
Historia i pochodzenie blinów z mąki gryczanej
Bliny to jedna z najstarszych potraw słowiańskich, której korzenie sięgają średniowiecznej Rusi. Już w IX wieku wypiekano je z ciasta drożdżowego, symbolizując słońce i cykl życia – dlatego też bliny stały się ważnym elementem święta Maslenicy, czyli tygodnia pożegnania zimy i powitania wiosny, obchodzonego w Rosji do dziś.
Tradycyjnie przygotowywane były na zakwasie lub z dodatkiem drożdży, co nadawało im lekkości i charakterystycznej, puszystej struktury. Mąka gryczana, powszechnie używana na terenach dzisiejszej Rosji, Ukrainy, Białorusi i Polski, nadawała im wyrazisty, nieco orzechowy smak, który wyróżniał je spośród innych placuszków.
W XIX i XX wieku bliny zdobyły popularność także w kuchni carskiej, gdzie serwowano je z luksusowymi dodatkami: kawiorem, wędzonym jesiotrem, śmietaną i masłem. Dziś potrawa ta zachowała swój tradycyjny charakter, ale zyskała też nowe oblicza – często spotykana jest w wersjach wegetariańskich i wegańskich, z pastami roślinnymi, grzybami czy owocami.
Bliny to nie tylko danie – to kulinarna podróż przez czas i kulturę, łącząca prostotę ludowej kuchni z elegancją stołów dworskich.
Odkryj więcej
Subskrybuj, aby otrzymywać najnowsze wpisy na swój adres e-mail.
Bliny z mąki gryczanej na powitanie wiosny
Nazwa „bliny” (ros. блины) pochodzi od staroruskiego słowa „млин” / „mlin”, które oznaczało coś mielonego lub zmielonego – czyli odnosiło się bezpośrednio do mąki i procesu mielenia zboża.
Z czasem forma „mlin” przekształciła się w „blin” (liczba pojedyncza), a „bliny” to po prostu liczba mnoga. W językach słowiańskich te słowa były bliskie: np. ukraińskie „млинець” (młyniec) czy polskie „młyn” mają wspólny rdzeń.
Nazwa odzwierciedla prostotę i chłopskie korzenie tej potrawy – przygotowywanej z podstawowych składników jak mąka, woda, mleko i jajka, często wypiekanej przy domowych piecach.
Co ciekawe:
W języku rosyjskim istnieje też słowo „блин” jako delikatny zamiennik przekleństwa – coś jak nasze „kurczę!”, co tylko potwierdza, jak bardzo bliny wrosły w codzienny język i kulturę.
Bliny i Maslenica – symboliczne pożegnanie zimy
Bliny są nieodłącznym elementem Maslenicy – tradycyjnego słowiańskiego święta, które obchodzone jest w Rosji, Białorusi, na Ukrainie i w niektórych regionach Polski jako tydzień pożegnania zimy i powitania wiosny. To radosne, kolorowe święto poprzedza Wielki Post i pełni rolę ludowego karnawału.
Ale dlaczego właśnie bliny?
Bo przypominają słońce!
Okrągłe, złociste, ciepłe – bliny symbolizują powracające słońce, nowe życie i budzącą się przyrodę. Ich pieczenie było rytuałem mającym przynieść urodzaj, dobrobyt i odgonić ciemność zimy.
W Maslenicę bliny serwuje się na różne sposoby:
– z masłem i śmietaną
– z kawiorem, rybą, miodem
– w wersjach słodkich i wytrawnych – każdy dzień tygodnia miał swoje własne zwyczaje i smaki
Święto to było pełne muzyki, tańców, kuligów i ognisk, a jego kulminacją było symboliczne spalenie kukły Marzanny, czyli zimy – również przy akompaniamencie blinów.
Składniki na bliny
Nadzienie Tofu à la jajecznica
Przygotowanie
Przygotowanie blinów
-
Przygotowanie rozczynu
W ciepłym mleku rozpuść drożdże z cukrem i łyżką mąki pszennej. Odstaw na 10–15 minut, aż zacznie się pienić.
-
Łączenie składników
W misce wymieszaj obie mąki, kefir, jajko, sól i rozczyn. Dodaj 2 łyżki oleju. Wymieszaj dokładnie – ciasto powinno być nieco gęstsze niż na naleśniki.
-
Fermentacja
Przykryj miskę ściereczką i odstaw na 1 godzinę w ciepłe miejsce, aż podwoi objętość.
-
Smażenie
Rozgrzej patelnię z odrobiną oleju. Nakładaj porcje ciasta łyżką i smaż bliny na złoty kolor z obu stron (ok. 2 minuty na stronę).
-
Podanie
Najlepsze na ciepło – z kwaśną śmietaną, wędzonym łososiem, kawiorem lub np. grzybami. My podamy z nadzieniem z Tofu
Nadzienie z Tofu
-
Przygotowanie nadzienia
Rozgnieć tofu widelcem, podsmaż z przyprawami do uzyskania konsystencji jajecznicy. Czarna sól doda jajecznego aromatu.
Wartości odżywcze
Porcje 4
- Ilość na porcję
- Kalorie 175kcal
- % Dzienna wartość *
- Tłuszcz całkowity 6g10%
- Węglowodanów całkowicie 25g9%
- Błonnik pokarmowy 2.5g10%
- Białko 5.5g11%
* Procent dziennych wartości opiera się na diecie 2000 kalorii. Dzienne wartości mogą być wyższe lub niższe w zależności od potrzeb kalorycznych.
Notatka
Wegańskie bliny z mąki gryczanej (bez mleka i jajek)
Składniki:
- 1 szklanka mąki gryczanej (ok. 120 g)
- 0,5 szklanki mąki pszennej (ok. 60 g) – możesz użyć mąki orkiszowej lub bezglutenowej, jeśli wolisz
- 1,5 szklanki letniej wody (375 ml)
- 10–15 g świeżych drożdży lub 1 łyżeczka suchych
- 1/2 łyżeczki soli
- 1 łyżeczka cukru
- 2 łyżki oleju (do ciasta) + odrobina do smażenia
Przygotowanie (tak samo jak wcześniej):
- Zrób rozczyn z drożdży, cukru, łyżki mąki i odrobiny ciepłej wody.
- Wymieszaj z resztą składników na gładkie ciasto.
- Odstaw do wyrośnięcia na ok. 1 godzinę.
- Smaż na dobrze rozgrzanej patelni z niewielką ilością oleju.
Wartości odżywcze (na 100 g usmażonych blinów wegańskich):
| Składnik | Wartość (na 100 g) |
|---|---|
| Kalorie | ~175 kcal |
| Białko | ~5,5 g |
| Tłuszcz | ~6 g |
| Węglowodany | ~25 g |
| Błonnik | ~2,8 g |
Przykładowe nadzienia do blinów
1. Tofu à la jajecznica
- Składniki: tofu naturalne, kurkuma, czarna sól (kala namak), pieprz, szczypiorek, odrobina oliwy
- Przygotowanie: Rozgnieć tofu widelcem, podsmaż z przyprawami do uzyskania konsystencji jajecznicy. Czarna sól doda jajecznego aromatu.
2. Pasta z pieczonej papryki i ciecierzycy
- Składniki: pieczona papryka, ciecierzyca z puszki, oliwa, czosnek, sok z cytryny, sól, wędzona papryka
- Przygotowanie: Zblenduj wszystkie składniki na gładką pastę. Świetna na ciepło i zimno.
3. Guacamole z pomidorkami i cebulką
- Składniki: dojrzałe awokado, limonka, czerwona cebula, pomidorki koktajlowe, kolendra, sól
- Przygotowanie: Rozgnieć awokado, wymieszaj z pokrojonymi warzywami i przyprawami.
4. Warzywa z hummusem
- Składniki: hummus (klasyczny, z burakiem lub z dynią), rukola, ogórek, marchewka w słupkach
- Przygotowanie: Nałóż hummus na blina, dodaj świeże warzywa – idealne do zwinięcia jak wrap.
5. Wegańska „śmietana” z koperkiem i ogórkiem
- Składniki: jogurt roślinny naturalny, koperek, ogórek kiszony, pieprz
- Przygotowanie: Zetrzyj ogórka, wymieszaj z jogurtem i koperkiem – super orzeźwiające.
6. Mus z jabłek i cynamonu
- Składniki: jabłka, cynamon, odrobina syropu klonowego
- Przygotowanie: Ugotuj lub upiecz jabłka, zblenduj na mus, dopraw cynamonem i słodzikiem.
7. Pasta daktylowo-orzechowa
- Składniki: namoczone daktyle, masło orzechowe, odrobina soli
- Przygotowanie: Zblenduj wszystko razem – gęsty, słodki krem idealny do ciepłych blinów.
8. Jogurt kokosowy + owoce leśne
- Składniki: roślinny jogurt kokosowy, borówki, maliny, syrop z agawy
- Przygotowanie: Ułóż na ciepłym blinie i polej syropem.
9. Banany z tahini i syropem klonowym
- Składniki: plasterki banana, tahini, syrop klonowy, sezam
- Przygotowanie: Ułóż wszystko na blinie – słodko-orzechowa poezja smaku.
10. Krem z tofu i kakao (wegańska „nutella”)
- Składniki: silken tofu lub miękkie tofu, kakao, syrop daktylowy lub klonowy, odrobina wanilii
- Przygotowanie: Zblenduj do uzyskania gładkiej konsystencji.
