Bliny z mąki gryczanej na powitanie wiosny

Nazwa „bliny” (ros. блины) pochodzi od staroruskiego słowa „млин” / „mlin”, które oznaczało coś mielonego lub zmielonego – czyli odnosiło się bezpośrednio do mąki i procesu mielenia zboża.

Z czasem forma „mlin” przekształciła się w „blin” (liczba pojedyncza), a „bliny” to po prostu liczba mnoga. W językach słowiańskich te słowa były bliskie: np. ukraińskie „млинець” (młyniec) czy polskie „młyn” mają wspólny rdzeń.

Nazwa odzwierciedla prostotę i chłopskie korzenie tej potrawy – przygotowywanej z podstawowych składników jak mąka, woda, mleko i jajka, często wypiekanej przy domowych piecach.

Co ciekawe:
W języku rosyjskim istnieje też słowo „блин” jako delikatny zamiennik przekleństwa – coś jak nasze „kurczę!”, co tylko potwierdza, jak bardzo bliny wrosły w codzienny język i kulturę.

Bliny i Maslenica – symboliczne pożegnanie zimy

Bliny są nieodłącznym elementem Maslenicy – tradycyjnego słowiańskiego święta, które obchodzone jest w Rosji, Białorusi, na Ukrainie i w niektórych regionach Polski jako tydzień pożegnania zimy i powitania wiosny. To radosne, kolorowe święto poprzedza Wielki Post i pełni rolę ludowego karnawału.

Ale dlaczego właśnie bliny?

Bo przypominają słońce!
Okrągłe, złociste, ciepłe – bliny symbolizują powracające słońce, nowe życie i budzącą się przyrodę. Ich pieczenie było rytuałem mającym przynieść urodzaj, dobrobyt i odgonić ciemność zimy.

W Maslenicę bliny serwuje się na różne sposoby:
– z masłem i śmietaną
– z kawiorem, rybą, miodem
– w wersjach słodkich i wytrawnych – każdy dzień tygodnia miał swoje własne zwyczaje i smaki

Święto to było pełne muzyki, tańców, kuligów i ognisk, a jego kulminacją było symboliczne spalenie kukły Marzanny, czyli zimy – również przy akompaniamencie blinów.

Wegańskie bliny z mąki gryczanej (bez mleka i jajek)

Składniki:

• 1 szklanka mąki gryczanej (ok. 120 g)
• 0,5 szklanki mąki pszennej (ok. 60 g) – możesz użyć mąki orkiszowej lub bezglutenowej, jeśli wolisz
• 1,5 szklanki letniej wody (375 ml)
• 10–15 g świeżych drożdży lub 1 łyżeczka suchych
• 1/2 łyżeczki soli
• 1 łyżeczka cukru
• 2 łyżki oleju (do ciasta) + odrobina do smażenia

Przygotowanie (tak samo jak wcześniej):

1. Zrób rozczyn z drożdży, cukru, łyżki mąki i odrobiny ciepłej wody.
2. Wymieszaj z resztą składników na gładkie ciasto.
3. Odstaw do wyrośnięcia na ok. 1 godzinę.
4. Smaż na dobrze rozgrzanej patelni z niewielką ilością oleju.

zobacz przepis >>

Historia i pochodzenie blinów z mąki gryczanej

Bliny to jedna z najstarszych potraw słowiańskich, której korzenie sięgają średniowiecznej Rusi. Już w IX wieku wypiekano je z ciasta drożdżowego, symbolizując słońce i cykl życia – dlatego też bliny stały się ważnym elementem święta Maslenicy, czyli tygodnia pożegnania zimy i powitania wiosny, obchodzonego w Rosji do dziś.
Tradycyjnie przygotowywane były na zakwasie lub z dodatkiem drożdży, co nadawało im lekkości i charakterystycznej, puszystej struktury. Mąka gryczana, powszechnie używana na terenach dzisiejszej Rosji, Ukrainy, Białorusi i Polski, nadawała im wyrazisty, nieco orzechowy smak, który wyróżniał je spośród innych placuszków.
W XIX i XX wieku bliny zdobyły popularność także w kuchni carskiej, gdzie serwowano je z luksusowymi dodatkami: kawiorem, wędzonym jesiotrem, śmietaną i masłem. Dziś potrawa ta zachowała swój tradycyjny charakter, ale zyskała też nowe oblicza – często spotykana jest w wersjach wegetariańskich i wegańskich, z pastami roślinnymi, grzybami czy owocami.

zobacz przepis >>